Tiếng Việt mới (Truyện vui mà buồn)
Đồng-hồ
không người lái có cửa sổ của tôi chỉ ba giờ rưỡi chiều.
Trong máy bay, ngồi nhìn ra cửa sổ bên ngoài, tôi lặng nhìn đất nước thân yêu, và tôi chợt thở dài. Thấy vậy, người hành-khách ngồi bên cạnh quay sang hỏi:
- Trông anh có vẻ căng lắm? Ngồi trong nội-thất chiếc phi-cơ mà trông ông hình như bức-xúc làm sao?
Trong máy bay, ngồi nhìn ra cửa sổ bên ngoài, tôi lặng nhìn đất nước thân yêu, và tôi chợt thở dài. Thấy vậy, người hành-khách ngồi bên cạnh quay sang hỏi:
- Trông anh có vẻ căng lắm? Ngồi trong nội-thất chiếc phi-cơ mà trông ông hình như bức-xúc làm sao?
- Vâng thưa
ông, tôi về Việt-Nam lần này là lần thứ nhất, sau bốn mươi năm xa nhà nên có phần
hồi-hộp, tôi đáp.
- À, ra thế,
tâm-trạng ông hiển-thị trên nét mặt rõ lắm. Ông rời xứ lâu như vậy, tôi
đoán lúc trước ông phải là du-sinh đichuyên tu ở đâu đó; người Việt
mình vốn trọng-thị vấn đề học-vịlắm mà.
- Vâng, ông
đoán không sai, lúc trước, tôi có được đi du-học bên Pháp, nhưng thú thật với
ông, riêng tôi không coi-trọng bằng cấp cho lắm, nhất là thời-buổi này- tôi nói
tiếp.
- Tôi thống nhất ông, chủ-yếu là phải biết triển-khai tính năng-nổ, rồi tranh-thủ vào đó, khẳng định tài-nghệ mình thì mới thành công một cách tiên-tiến được.
- Tôi thống nhất ông, chủ-yếu là phải biết triển-khai tính năng-nổ, rồi tranh-thủ vào đó, khẳng định tài-nghệ mình thì mới thành công một cách tiên-tiến được.
- Ông muốn
nói là ông đồng ý với tôi, điều quan trọng là mình phải khai-triển tính siêng
năng tháo vát, cố gắng sao cho tài-nghệ mình được công nhận để có thể thành
công mỹ-mãn? tôi hỏi lại cho chắc.
- Đúng vậy.
À này, ông cũng nên cập-nhật lại ngôn-ngữ văn-hoá hiện-đại của
mình đi thì hơn.Chúc ông thư-giãn và đi tham-quan tốt những cảnh-quan
nước nhà.
- Cám ơn
ông.
Một lúc sau,
gần đến cửa khẩu Tân Sơn Nhất, người lái cho biết Trung tâm quản
lý đường bay đã cho phép phi-cơ đáp xuống đường băng. Chúng tôi đã đến
Sài-Gòn.
Vào đến trạm kiểm tra, người cán-bộ hỏi tôi:
Vào đến trạm kiểm tra, người cán-bộ hỏi tôi:
- Hộ-chiếu
đâu?
- Dạ thưa, hộ-chiếu
là gì ạ? tôi ngớ ngẩn hỏi lại.
- Giấy tờ
du-lịch do cơ-quan chủ quản cấp chứ là gì nữa? Xin ông nghiêm-túc
một chút - người cán-bộ sẵng giọng.Tôi chìa sổ thông-hành ra.
- Ông sống
bên Mỹ à? Bang nào? người cán-bộ hỏi tiếp.
- Dạ thưa ,
tiểu bang New Jersey .
- Đem vào bao nhiêu kiều-hối?
- Đem vào bao nhiêu kiều-hối?
- Dạ thưa,
kiều-hối là gì ạ? tội lại ú ớ.
- Ông không biết từ này à? Ông đừng có linh tinh nữa, khẩn trương lên đi, người cán-bộ bắt đầu sốt ruột.
- Ông không biết từ này à? Ông đừng có linh tinh nữa, khẩn trương lên đi, người cán-bộ bắt đầu sốt ruột.
Hoảng quá,
chắc ông ta nói tôi vớ-vẩn và dục tôi phải nhanh lên. Nghĩ đến chữ "hối-xuất",
tôi đoán mò.
- Dạ, ngoại-tệ
tôi có 1000 mỹ-kim.
- Thôi được rồi, ông đi
đi. Có vấn nạn gì thì cứ đến Phòng công-tác người nước ngoài mà hỏi.
- Cám ơn Ngài.
- Cám ơn Ngài.
Lấy hành-lý
xong, qua trạm hải-quan, không có gì để khai quan-thuế, tôi bước ra
ngoài. Tôi thở
phào, nhẹ nhõm. Mới đến có vài giờ mà đã ấn-tượng như vậy.
Dáo dác nhìn quanh, tôi vẫy một cái tắc-xi để về khách sạn.
Thấy cái mặt "nai vàng ngơ ngác" của tôi, bác tài-xế chào hỏi:
Dáo dác nhìn quanh, tôi vẫy một cái tắc-xi để về khách sạn.
Thấy cái mặt "nai vàng ngơ ngác" của tôi, bác tài-xế chào hỏi:
- Hoan
nghênh ông, chắc ông là Việt-Kiều về thăm nhà? Lần này về, ông có dự-kiến
làm gì không, em chỉ giúp cho?
- Ờ, xem
nào, ăn ngon thì ông đề-nghị đi đâu?
- Muốn ăn ngon thì em xin đề-xuất nhà hàng này, em đảm-bảo chất-lượng, thực đơn cao-cấp, giá rẻ, ông có thể ăn uống vô-tư, chứ đừng có mà đi tìm những nơi hoành-tráng khác, có khả năng đắt khủng lắm, bình quân 100 Đô-La một người đó, nhất là nếu ông là người nước ngoài.
- Ui chao,có thể trung bình 100 Đô? Quả nhiên đắt khủng khiếp thật.
- Muốn ăn ngon thì em xin đề-xuất nhà hàng này, em đảm-bảo chất-lượng, thực đơn cao-cấp, giá rẻ, ông có thể ăn uống vô-tư, chứ đừng có mà đi tìm những nơi hoành-tráng khác, có khả năng đắt khủng lắm, bình quân 100 Đô-La một người đó, nhất là nếu ông là người nước ngoài.
- Ui chao,có thể trung bình 100 Đô? Quả nhiên đắt khủng khiếp thật.
- Nhưng ngược
lại, ông vào mấy tiệm chui thì cũng có khả-năng bị chũm lắm
đấy.
Đúng rồi, những nơi lén lút, không ai kiểm-soát, bị gạt là cái chắc.
- Thi thoảng, ông có muốn đi tươi mát để hộ lý cho khoẻ không? bác tài hỏi tới.
- Tươi mát? Hộ lý? ông muốn nói gì? Tôi hỏi lại.
Đúng rồi, những nơi lén lút, không ai kiểm-soát, bị gạt là cái chắc.
- Thi thoảng, ông có muốn đi tươi mát để hộ lý cho khoẻ không? bác tài hỏi tới.
- Tươi mát? Hộ lý? ông muốn nói gì? Tôi hỏi lại.
- Thì chuyện
quan-hệ đàn ông - đàn bà đó mà? Về Việt-Nam, ai mà không biết cái đó?
bác tài cười mỉm chi.
- Thôi, cám
ơn ông, chắc không cần đâu. À về đến khách sạn tôi có xa không? tôi ngượng-nghịu
đánh trống lảng.
- Từ đây vào
thành phố không có đường cao tốc, nhưng đi giờ này không sợ ùn-tắc
đâu, nếu không gặp tai tệ nạn trong một sự cố giao-thông gì, sẽ
nhanh lắm.
- Không có
xa-lộ, nhưng giờ này, nếu không gặp tại nạn xe cộ hay cản trở lưu-thông gì thì
chả sợ kẹt đường, sẽ nhanh thôi. Tôi lẩm bẩm trong đầu như để học khoá cấp-tốc
tiếng Việt mới.
Bác tài-xế
nói xong, phóng vun vút và chẳng bao lâu tôi về đến khách sạn.
Đăng ký xong, tôi lên phòng nằm xem chiếu
bóng hộp chỉ được năm phút là lăn quay ra ngủ một mạch đến sáng.
Mấy hôm sau,
một người bạn sinh-sống tại đây liên-hệ với tôi và đề-nghị:
- Tụi tao có quy-hoạch một buổi tiểu-trà
để chiêu-đãi mày thứ bẩy này nhé.
- Cám ơn tụi
mày đã định làm một buổi tiệc nhỏ để thết-đãi tao. Về đây chơi, có thổ-công như
tụi mày thì nhất rồi.
Tối hôm đó,
tôi đến nơi hẹn. Nhà hàng này cũng nhỏ, nhưng rất sạch-sẽ, tươm-tất, có cả một
ban nhạc sống nữa. Không biết mấy thằng bạn quỷ có mưu mô gì nhưng chúng đã bố-trí
mộtcuộc gặp, cho tôi ngồi cạnh M., một cô gái xinh trẻ, rồi lấy máy ảnh
kỹ-thuật số ra chụp tôi với em.
Nói chuyện,
ăn uống một lúc, tôi làm ly cà-phê cái nồi ngồi trên cái cốc, còn đang
miên man suy-nghĩ thì M. lay tôi, gọi:
- Anh ơi (cô
ấy chỉ bằng tuổi con tôi mà dám gọi tôi bằng "anh"), anh đang tư
duy gì vậy? Bên kia, mấy người nghệ-nhân đang chơi nhạc kìa, mình ra
hát đôiđi, hay là anh thích múa đôi ?
Mấy thằng bạn
cũng đốc vào nên tôi cũng đành ra sàn nhẩy với M
- Anh ơi,
bên Mỹ, anh làm nghề gì, thu-nhập tầm được
bao nhiêu? M. bắt đầu hỏi chuyện.
Trời ơi, tiền lương tôi khoảng bao nhiêu, cô ấy
hỏi làm gì? Tôi trả-lời qua loa cho xong, nhưng M. tiến-công tiếp:
- Anh ơi, em
phát-hiện là em cảm thấy rất hứng-thú với anh. Anh là đối-tượng
của em rồi, em hồ-hởi quá. Hay là anh quản-lý đời em đi anh?
- Tôi quản-lý
đời cô hay cô quản-lý đời tôi đây? Nhưng thí-dụ như tôi chịu thì mình như thế
nào? Tôi hỏi đùa.
- Trước hết,
mình phải tuyên-bố.
- Tuyên bố
gì?
- Tuyền bố
là lễ hứa-hôn đó anh. Sau đó, anh mua cho em một căn hộ; và lần hồi,
mình sẽ đả-thông nhau, rồi mình sẽ...
- Trời ơi,
tôi làm gì có tiền mua nhà cho cô?
Em nghe nói
bên Mỹ, ai cũng sở-hữu một căn hộ mà, anh bán nó đi rồi sang đây
mua hộ cho em. Sang bên này, anh bảo-quản tốt cho em, em sẽ ủng-hộ
anh triệt để. Anh xử-lý cho em đi, nhe?
(Quan-hệ,
ủng-hộ kiểu này thì hệ-quả chắc phải bị cao huyết áp, tai-biến
mạch máu não sớm !!!)
Cứ thế cô tích-cực
tiến-công tôi hầu gia tăng sức ép đến mức tầm cỡ:
- Anh ơi,
anh đừng có chảnh với em mà, em giản đơn lắm.
Chảnh? Lần đầu tiên trong đời,
tôi nghe chữ này, hỏi ra, mới biết là "làm bộ", "làm eo".
Cuối cùng,
M. đột-xuất ra chiêu độc:
- Anh ơi, bú
mồm em đi.
Xốc quá, choáng quá,
tôi bất-tỉnh tại chỗ
Vài hôm sau,
tôi muốn ra Huế chơi. Hỏi dưới văn-phòng khách-sạn xem trạm xe-lửa ở đâu, người
tiếp-viên cho tôi biết:
- Cục đường
sắt gần đây thôi. Ông đi bộ cho mát, hôm nay đài thuỷ-văn cho biết
trời đẹp lắm.
Ngoài nhà
ga, tôi mua một vé đi Huế.
- Một vé tầu-lửa
đi Huế? Ghế mềm hay ghế cứng?
- Cứng thì
bao nhiêu? Mềm bao nhiêu? tôi hỏi lại.
Rốt cuộc,
giá không xê-xích bao nhiêu nên tôi mua ghế mềm, ngồi cho sướng ... bàn toạ.
Đến nơi, tôi
đi thăm vài danh lam, thắng cảnh xong, ngồi nghỉ chân một lúc rồi tôi phải hỏi
một ông khách qua đường.
- Xin lỗi
ông, tôi đang đau bụng quá, gần đây có chỗ nào cho tôi đi không ạ?
Ông khách chỉ
sang bên nọ và trả-lời:
- Cuối đường
có cái nhà ỉa kia, ông lại đó đi. Nhưng còn tuỳ ông đi nặng hay đi
nhẹ nữa, vì đi nặng thì dịch-vụ đắt tiền hơn.
- Trời!!!
Đến đây, tôi chợt thức tỉnh. Hoá ra chỉ là một
giấc mơ, nhưng sao hãi-hùng quá. Lâu lắm rồi, tôi không được về thăm nhà, bây
giờ có về, không lẽ tôi phải có thông-dịch viên đi theo sao?
Tôi yêu
tiếng nước tôi từ khi mới ra đời...
Tiếng nước
tôi, tiếng nói đồng-bào tôi mà sao nghe lạ tai quá? Bây giờ, khi xem phim với
phụ-đề tiếng Việt, tôi lại còn khó hiểu hơn là không có phụ-đề nữa; đọc những
bài thâu lượm trên Internet thì nhiều khi cứ phải đoán mò, và khó chịu làm sao
khi đọc chữ "Y" cứ bị thay thế bằng "I".
Nhưng điều
tôi không thể hiểu nổi là tại sao có những tờ báo Việt-Nam
bên Mỹ này cũng hùa theo cái "phong-trào" ấy, như để "khoe"
là mình "văn minh hiện đại" (?)Vẫn biết sinh-ngữ nào chả biến-đổi cho
thích-hợp với thời-đại nhưng sao thay đổi "khủng" quá? Không biết cụ
Nguyễn Du hay cụ Trần Trọng Kim, nếu còn sống sẽ nghĩ gì về tiếng Việt mới này?
Hay có lẽ chúng tôi quá "cổ hủ"? Dầu sao đi nữa, chúng tôi sẽ không cầm
bút để viết lịch-sử Việt-Nam nên chúng tôi chắc chắn là sai lầm.
Nhưng thôi, đất nước tôi không còn là đất nước
tôi, tôi cũng không còn thẩm-quyền gì để phê-bình, tôi chỉ có quyền buồn (ít
ra, cái tư-do này, không có chính-quyền nào có thể cấm-đoán được).
Tôi buồn,
nhưng thôi, như đã chia-xẻ trong bài "Thế-hệ bánh mì kẹp", chỉ vài
mươi năm nữa, vấn-đề này sẽ không còn là vấn-đề nữa, một khi chúng tôi sẽ lũ-lượt
rủ nhau đi hết. Lúc đó, chúng tôi sẽ lại được nói lại "tiếng Việt cũ"
với bố mẹ, ông bà chúng tôi.
Ôi, tiếng nước tôi.
Yên Hà
Tháng năm, 2012
No comments:
Post a Comment