Monday, September 8, 2014

Hàng Không Mẫu Hạm: sắm dễ, vận hành mới khó

​HK Mẫu Hạm: sắm dễ, vận hành mới khó
 
 
TT - Vụ hai phi công Trung Cộng thiệt mạng khi tập bay cho thấy Bắc Kinh còn tốn rất nhiều thời gian học hỏi trước khi đủ sức dùng Hàng Không Mẫu Hạm dọa thiên hạ.
Tàu sân bay Liêu Ninh của hải quân Trung Quốc - Ảnh: Chinese Military Review           Hàng Không Mẫu Hạm Liêu Ninh của hải quân Trung Cộng - Ảnh: Chinese Military Review
Ngày 6-9, báo chí phương Tây đồng loạt đăng tải tin hai phi công Trung Cộng thiệt mạng khi lái máy bay chiến đấu tập cất cánh và hạ cánh trên Hàng Không Mẫu Hạm Liêu Ninh.
Trên thực tế, Tân Hoa xã đã đưa tin về vụ việc này từ hôm 27-8. Tuy nhiên thông tin này chìm trong bài báo việc Chủ tịch Trung Cộng Tập Cận Bình tuyên dương một phi đội đã bay thử thành công chiến đấu cơ J-15 trên tàu Liêu Ninh nên truyền thông phương Tây không để ý.
Dù vậy, việc Bắc Kinh thừa nhận những trục trặc trong quá trình thử nghiệm tàu Liêu Ninh cũng là một điều đáng ngạc nhiên.
Bởi từ trước đến nay quân đội Trung Cộng luôn hoạt động cực kỳ bí mật và mọi thông tin tiêu cực như thiết bị trục trặc hay tai nạn chết người thường bị ém nhẹm.
Vụ hai phi công thiệt mạng cho thấy những gì giới quân sự Mỹ nhận định về chương trình Hàng Không Mẫu Hạm của Trung Cộng là hoàn toàn có căn cứ.
Đòi hỏi kỹ thuật điêu luyện
Rất nhiều tai nạn
Theo trang Defense News, thống kê của Học viện Hải quân Mỹ cho biết Mỹ mất hơn 12.000 máy bay từ năm 1948-1988. Số binh sĩ Thủy Quân Lục Chiến, thủy thủ và phi công thiệt mạng ở trên và quanh các Hàng Không Mẫu Hạm trong giai đoạn này là 8.500 người. “Con số đó bao gồm máy bay bị phá hủy và binh sĩ thiệt mạng trong chiến trận, nhưng số lượng hư hỏng và thiệt mạng trong những lần hạ cánh và cất cánh trên Hàng Không Mẫu Hạm là rất lớn” - tài liệu khẳng định.
Giới chuyên gia quân sự đánh giá sàn bay trên các Hàng Không Mẫu Hạm là một trong những môi trường làm việc nguy hiểm nhất thế giới.
Các Hàng Không Mẫu Hạm thường rất lớn, ví dụ chiếc USS George Washington của hải quân Mỹ dài 333m và rộng 78m, nhưng vẫn là quá nhỏ so với một sân bay thông thường.
Để cất cánh, phi công lái máy bay chiến đấu phải có sự hỗ trợ hiệu quả của thành phần hướng dẫn. Hệ thống phóng thủy lực giúp những chiếc chiến đấu cơ nặng khoảng 24 tấn đạt tốc độ từ 0-266 km/giờ trong vòng hai giây.
Cần nhớ rằng trong các chiến dịch bay, Hàng Không Mẫu Hạm không đứng im mà phải di chuyển với tốc độ khoảng 55 km/giờ thuận chiều gió để giúp máy bay dễ cất cánh.
Sự chuyển động này càng khiến việc điều khiển máy bay trở nên khó khăn hơn. Nếu mọi thứ diễn ra thuận lợi, chiếc máy bay chiến đấu sẽ đạt đủ tốc độ để cất cánh.
Nếu không, máy bay có thể rơi xuống biển sau khi chạy hết phi đạo trên Hàng Không Mẫu Hạm. Đây là điều hiếm khi xảy ra nhưng nguy cơ này luôn hiện hữu.
Cất cánh rất khó, nhưng hạ cánh trên Hàng Không Mẫu Hạm là một nhiệm vụ nguy hiểm gấp bội.
Thông thường các Hàng Không Mẫu Hạm chỉ có phi đạo khoảng 150m cho máy bay hạ cánh. Mà các chiến đấu cơ khi đáp xuống tàu sân bay phải giảm tốc độ từ 240 km/giờ xuống 0 chỉ trong vỏn vẹn vài giây.
Để hạ cánh, các chiến đấu cơ được trang bị “lưỡi móc” gắn ở đuôi. Lúc hạ cánh, phi công phải khéo léo điều khiển máy bay để “lưỡi móc” móc vào một trong bốn “dây cáp đón bắt” giăng ngang, mỗi dây cách nhau 15m.
Thông thường các phi công nhắm “lưỡi móc” móc vào dây cáp thứ ba trên phi đạo vì đó là mục tiêu an toàn và dễ thực hiện nhất. Họ hiếm khi nhắm vào dây cáp đầu tiên vì rất gần rìa sàn tàu. Các phi công giỏi phải thường xuyên móc được vào dây cáp thứ ba. Để làm được như vậy, họ luôn phải điều khiển máy bay bay theo một góc chính xác khi tiếp cận Hàng Không Mẫu Hạm.
Còn lâu mới xưng bá
Giới quân sự Mỹ cho biết Trung Cộng còn rất thiếu kinh nghiệm điều khiển Hàng Không Mẫu Hạm.
Theo báo New York Times, phó đô đốc hải quân Mỹ về hưu Peter Daly - cựu tư lệnh hạm đội Nimitz - cho biết hải quân Trung Cộng đã sao chép toàn bộ kỹ thuật đảm bảo an toàn cho chiến đấu cơ trên Hàng Không Mẫu Hạm cũng như các quy định cất cánh, hạ cánh của Mỹ. Tuy nhiên Bắc Kinh vẫn còn mù mờ cách vận hành và bảo trì máy bay, các thiết bị...
Hồi tháng 8, đô đốc hải quân Trung Cộng Wu Shengli đã đề nghị hải quân Mỹ cho phép các quan chức Trung Cộng lên một tàu sân bay Mỹ để “học hỏi kinh nghiệm”.
Lập tức nhiều chuyên gia quân sự Mỹ kêu gọi Bộ Quốc phòng Mỹ khước từ lời đề nghị này, bởi điều đó đồng nghĩa với việc chuyển giao kỹ thuật, thậm chí công nghệ Hàng Không Mẫu Hạm cho Trung Cộng, quốc gia đang muốn thách thức vị thế của hải quân Mỹ ở Thái Bình Dương.
Các nhà phân tích quân sự Mỹ cho rằng Washington chẳng có gì phải ngần ngại Hàng Không Mẫu Hạm Trung Cộng, dù là chiếc Liêu Ninh hay một số tàu Bắc Kinh đang dự tính sản xuất. Với trọng lượng 65.000 tấn, tàu Liêu Ninh có kích cỡ thua xa 11 Hàng Không Mẫu Hạm hạt nhân loại Nimitz 100.000 tấn của Mỹ.
Trên tàu Liêu Ninh này cũng thiếu hệ thống phóng thủy lực hiện đại như tàu Mỹ. Hồi năm 2011, Nga từ chối bán hệ thống dây cáp đón bắt và móc câu cho Trung Cộng vì Bắc Kinh ăn cắp thiết kế máy bay Sukhoi để chế tạo chiến đấu cơ JL-9 và J-15.
Quan trọng hơn, việc sở hữu một hoặc hai Hàng Không Mẫu Hạm có ý nghĩa quân sự không đáng kể. Bởi thông thường mỗi Hàng Không Mẫu Hạm phải bảo dưỡng vài tháng trong một năm để hoạt động hiệu quả.
Trong vài năm tới, Trung Cộng không có đủ thủy thủ và chuyên gia hàng hải giỏi để điều khiển Hàng Không Mẫu Hạm. Việc đổ tiền phát triển hạm đội Hàng Không Mẫu Hạm cũng có thể là một sai lầm của Bắc Kinh. Mỗi Hàng Không Mẫu Hạm Mỹ có giá 13 tỉ USD, chi phí vận hành tốn 6,5 triệu USD mỗi ngày.
Giới quan sát cho rằng tham vọng thiết lập lực lượng “hải quân biển xanh” có thể sẽ khiến Trung Cộng tốn kém một phần lớn ngân sách quốc phòng để theo đuổi giấc mơ bá chủ Hàng Không Mẫu Hạm khó thành hiện thực.
“Kỹ thuật là điều quan trọng, nhưng 100 năm kinh nghiệm là yếu tố hàng đầu để hải quân Mỹ duy trì thế kiểm soát trên Thái Bình Dương” - phó đô đốc hải quân Mỹ về hưu William Crowder khẳng định.
 
HIẾU TRUNG

No comments:

Post a Comment