Mỹ gây sức ép lên Trung Cộng

Giới quan sát nhận định cuộc gặp ít có khả năng tạo ra được kết quả cụ thể

Các quan chức Mỹ hôm thứ Hai đã chỉ trích Trung Cộng đàn áp giới bất đồng chính kiến, nhưng hai cường quốc kinh tế đồng ý là phải hợp tác cùng nhau để thúc đẩy tăng trưởng toàn cầu.

Đây là cuộc gặp gỡ của lãnh đạo các cơ quan chính phủ của hai nước nhằm bàn thảo về những vấn đề khó khăn nhất đang đặt ra trong quan hệ song phương Mỹ Trung.

Các cuộc gặp gỡ tập trung bàn nhiều vấn đề, từ kinh tế đến ngoại giao, từ nhân quyền đến giá trị đồng nhân dân tệ - là những vấn đề mà hai bên còn nhiều bất đồng, vốn đe dọa tới sự hợp tác trên bình diện kinh tế toàn cầu.

Hoa Kỳ và Trung Cộng đã cam kết sẽ tận dụng cuộc họp tại Washington để cải thiện quan hệ, nhưng phó Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nhanh chóng nêu quan ngại về tình trạng đàn áp giới đối kháng tại Trung Cộng.

Phát biểu lúc chương trình Đối thoại về Kinh tế và Chiến lược vừa bắt đầu, ông Biden nói: “Chúng ta có những bất đồng mạnh mẽ trong lĩnh vực nhân quyền”.

Về chủ đề kinh tế, Washington cũng gây áp lực lên Trung Cộng về các đề tài tương tự, như Bắc Kinh cần tăng giá nhân dân tệ nhanh hơn, và phải hành động mạnh hơn để thúc đẩy nhu cầu nội địa.

Tuy nhiên, các quan chức Mỹ cũng chào đón những cải cách mà TC đưa ra, và thừa nhận ngân sách Mỹ cần phải siết chặt hơn.

Phó Thủ tướng TC Vương Kỳ San nhận xét trong khi kinh tế toàn cầu đang chậm chạp hồi phục, “tình hình vẫn còn phức tạp và còn nhiều bất ổn”.

Mô hình mới

Hai cường quốc nhất trí phải hợp tác vì kinh tế toàn cầu

Bộ trưởng Ngân khố Mỹ, Tim Geithner thì kêu gọi TC nên dựa nhiều vào chi tiêu trong nước mà ít phụ thuộc hơn vào xuất khẩu.

Ông khuyên các đối tác TC là: “Thách thức là phải đặt nền móng cho mô hình tăng trưởng mới, được kích thích bởi nhu cầu nội địa”.

Các quan chức Trung Cộng thì cẩn thận hơn, không muốn biến cuộc gặp gỡ này thành một đợt cãi vã chỉ trích.

Ông Vương Kỳ San, người đồng chủ tọa cuộc gặp gỡ về kinh tế với ông Geithner, thì cảnh báo phải mất thời gian mới sửa chữa được những bất cân bằng về kinh tế, như tình trạng thặng dư mậu dịch gia tăng của TC và thâm hụt của Mỹ.

Ông Vương ám chỉ rằng Washington phải hành động nhiều hơn cả Bắc Kinh.

Tài chính

Đó là vì Trung Cộng đang lo ngại về thâm hụt ngân sách khổng lồ của Mỹ.

Trung Cộng là nước cho Mỹ vay nhiều nhất, và Bắc Kinh đã đề nghị Washington trong nhiều lần là phải đưa ra những trấn an về mức độ nợ của chính phủ và sức mạnh của đồng đôla.

Thâm hụt liên bang tại Mỹ dự đoán sẽ lên tới mức 1.4 nghìn tỉ đôla trong năm nay.

Đây là quan ngại nghiêm trọng cho các chính phủ như TC, vốn đầu tư mạnh vào trái phiếu ngân khố Mỹ và các tài sản bằng đôla khác.

Về phần mình, Hoa Kỳ phàn nàn trong nhiều năm là Trung Cộng giữ giá nhân dân tệ thấp một cách giả tạo nhằm giúp cho các nhà xuất khẩu nước này.

Rất nhiều dân biểu Mỹ cho rằng nhân dân tệ bị định giá quá thấp, ở mức từ 15 đến 40%.

Kể từ tháng Sáu đến nay, nhân dân tệ đã tăng giá chừng 5%.

Tuy nhiên, Hoa Kỳ muốn tiền tệ TC phải tăng giá thêm nữa, một phần cũng là vì thâm hụt mậu dịch ngày càng tăng giữa hai nước